Ozon to trójatomowa cząsteczka tlenu o bardzo silnych właściwościach dezynfekujących (aseptycznych). W formie gazu jest toksyczny i drażniący, ale doskonale nadaje się do odkażania i ochrony przeciw drobnoustrojom. Nic dziwnego, że powszechnie używany jest do dezynfekcji karetek w czasie pandemii. Ozon ma też doskonale udokumentowane zastosowanie w medycynie. Przeczytaj i sprawdź, czy ozonoterapia może być skuteczna w profilaktyce i leczeniu koronawirusa.
Ozon to trzycząsteczkowy tlen, czyli trójtlen – O3. W naturze gaz ten występuje głównie w górnych warstwach atmosfery. Jego zadaniem jest ochrona środowiska przed szkodliwym działaniem promieniowania kosmicznego, czyli nadfioletu pochodzącego ze Słońca. Ochronna warstwa ozonu w stratosferze nazywana jest ozonosferą. Najpewniej większość ludzi słyszała o ozonie w kontekście dziur ozonowych, czyli miejscowego spadku stężeń ozonu w atmosferze. Dzięki nim w stratosferze kosmiczne promieniowanie ultrafioletowe dociera do naszej planety, stanowiąc zagrożenie dla życia na Ziemi poprzez ingerencję w DNA, a także silne działanie rakotwórcze.
W toku badań naukowcy i badacze zauważyli, że w warunkach zwiększonej obecności ozonu giną wszelkie drobnoustroje takie jak bakterie, wirusy i grzyby, a także pierwotniaki i drożdżaki. Wyjątkowo silne właściwości aseptyczne stały się ciekawym obszarem do dalszych badań, w wyniku których uznano, że ozon jest prawdopodobnie najsilniejszym środkiem dezynfekującym na świecie: jego działanie jest ponad 50 razy bardziej skuteczne i blisko 3000 razy szybsze niż działanie chloru. Podstawy działania ozonu opierają się na właściwościach utleniających – jako reaktywna forma tlenu reaguje on ze związkami organicznymi, powodując ich utlenianie. Mechanizm działania ozonu na komórkę bakterii polega na tym, że niszczy on kolejno ścianę komórkową, błonę cytoplazmatyczną, a na końcu strukturę DNA komórki, co powoduje, że bakterie nie są w stanie uodpornić́ się na działanie ozonu.
Wyjątkowa skuteczność przeciwdrobnoustrojowa i fakt, że patogeny nie są w stanie uodpornić się na jego działanie sprawiły, że ozon stał się szeroko wykorzystywany do dezynfekcji, m.in. narzędzi chirurgicznych przed zabiegami, oczyszczania klimatyzacji, dezynfekowania pomieszczeń oraz neutralizowania przykrych zapachów. Także medycyna zainteresowała się jego znakomitym potencjałem.
Ozonoterapia to metoda szeroko stosowana w medycynie. Jest wykorzystywana m.in. w chirurgii, dermatologii, laryngologii, okulistyce, ginekologii, stomatologii oraz w wielu innych dziedzinach medycyny. Ozon wykorzystywany jest nie tylko do dezynfekcji, ale także jako metoda zwalczania patogenów wewnątrz ludzkiego ciała. Coraz częściej wykorzystuje się go nie tylko dożylnie, ale także w praktyce stomatologicznej jako metoda leczenia miejscowego.
Wybitnym specjalistą w zakresie ozonoterapii, który przyczynił się do popularyzacji i rozpowszechnienia tej metody terapeutycznej, był polski lekarz i naukowiec – prof. Antoszewski z Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytutu Kardiologii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach.
Dzięki odkryciom i doświadczeniu klinicznemu m.in. prof. Antoszewskiego, dziś ozonoterapia jest stosowana w leczeniu m.in.:
Podobnie jak na bakterie, ozon działa na wirusy – skutecznie dezaktywuje ich szkodliwe działanie, uniemożliwiając im wszczepienie się w komórki organizmu, a co za tym idzie, uniemożliwiając ich replikację. Tworzenie we krwi bardziej „utlenionego” środowiska powoduje dezaktywację cysteiny w wirusach. Co więcej – naukowcy są zgodni co do tego, że nie sam koronawirus najbardziej zagraża zdrowiu i życiu zakażonego, a burza cytokinowa, którą w organizmie może wywołać obecność wirusa. Ozonidy, czyli reaktywne formy tlenu i produkty utleniania lipidów, które wytwarzane są po podaniu ozonu do krwi, są formą bezpiecznego i skutecznego sposobu na stłumienie burzy cytokin, która odbywa się w organizmie przy zakażeniu SARS-CoV-2.
Poza skutecznością w leczeniu aktywnego przebiegu Covid-19, ozonoterapia wpisuje się w terapie pocovidowe. Wielu ozdrowieńców wciąż boryka się z rozmaitymi powikłaniami po chorobie. W medycynie znane jest już określenie takie jak „zespół pocovidowy”, który najczęściej objawia się dolegliwościami takimi jak np.:
W przypadku osób, które zmagają się z powikłaniami po chorobie, ozonoterapia stanowi jedną z możliwości terapii i wsparcia organizmu w powrocie do pełni zdrowia i sił witalnych. Szczególnie korzystnie wpływa na poprawę objawów niewydolności krążeniowo-oddechowej oraz poziom natlenowania komórek i tkanek organizmu. Dzięki ozonoterapii można skutecznie pozbyć się stanów zapalnych w organizmie – występujących jako powikłanie po chorobie, ale także w jej aktywnej formie. Ozonowanie krwi przyspiesza metabolizm komórkowy i zapobiega martwicy tkanek.
Wykorzystanie ozonu w celu poprawy zdrowia może odbywać się na kilka różnych sposobów, m.in.:
– w formie zewnętrznej – podawanej bezpośrednio na zainfekowaną ranę (tzw. but lub rękaw ozonowy)
– w formie wewnętrznej – jako kroplówka lub zabieg autohemotransfuzji.
Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak wygląda zabieg ozonoterapii w praktyce medycznej.
But ozonowy / rękaw ozonowy – trudno gojąca się rana (np. stopa cukrzycowa) zostaje oczyszczona przez wykwalifikowany personel, następnie obszar ciała, na którym występuje rana zostaje osłonięty plastikowym workiem, do którego wpuszczana jest mieszanina tlenu i ozonu. Ekspozycja rany na ozon trwa od 15 do 30 minut i jest bezbolesna. Zmienione chorobowo tkanki zostają poddane drobnoustrojowemu działaniu ozonu. Po tzw. kąpieli ozonowej następuje ściągnięcie worka osłaniającego ranę. Rana zostaje zabezpieczona odpowiednim opatrunkiem. Efekty widać już po pierwszym zabiegu, jednak do pełnego wyleczenia rany wymagana jest seria zabiegów, a często także dodatkowe wsparcie w procesie leczenia ran.
Kroplówka ozonowa – płyn infuzyjny poddawany jest ozonowaniu, a następnie zostaje podany w formie kroplówki bezpośrednio do żyły. Poziom naozonowania kroplówki, czyli ilość ozonu w płynie, ustalana jest przez lekarza kwalifikującego do zabiegu, na podstawie szczegółowego wywiadu zdrowotnego. Zabieg trwa od 15 do 30 minut, w zależności od objętości kroplówki.
Autohemotransfuzja – zabieg polega na pobraniu określonej ilości krwi z żyły i umieszczeniu jej w specjalnej butelce. Następnie krew jest poddana działaniu ozonu medycznego i wraca do żyły. Zabieg trwa przeciętnie ok. 15-30 minut, jest bezbolesny i całkowicie bezpieczny, ponieważ odbywa się w obiegu zamkniętym, z wykorzystaniem jednorazowych akcesoriów. Stężenie tlenu medycznego, którym ozonowana jest krew, określane jest przez lekarza na podstawie wywiadu, dlatego zabieg wymaga zlecenia lekarskiego.
Głównym, najważniejszym i bezpośrednim efektem ozonoterapii jest oczyszczanie krwi lub zmienionych chorobowo miejsc (ran, dermatoz i in.) ze szkodliwych patogenów i drobnoustrojów chorobotwórczych. Jednak medyczna ozonoterapia ma znacznie większe znaczenie. Ozon stosowany dożylnie dodaje energii dzięki temu, że intensywnie dotlenia komórki. Dzięki wykonaniu serii zabiegów z użyciem ozonu organizm staje się bardziej odporny na działanie bakterii, wirusów i grzybów, co sprawia, że ozonoterapia jest doskonała w profilaktyce chorób – zwłaszcza w wysokim sezonie infekcyjnym. Dodatkowym atutem zabiegów jest poprawa ogólnego samopoczucia i dobrostanu. O ilości zabiegów, a także ich częstotliwości, zawsze decyduje lekarz.
Odpowiedź jest tylko jedna: tak. Terapie ozonem są wszechstronnie stosowane i doskonale udokumentowane na przestrzeni wielu lat. Doskonale nadają się do wsparcia organizmu tak w stanach przewlekłych, jak i ostrych. Jak dotąd nieznane są przypadki zgłaszanych konfliktów ze standardową opieką zdrowotną, w tym farmakoterapią, czyli przyjmowaniem leków. Zaledwie 7 osób na milion odczuwa negatywne skutki ozonoterapii (wskaźnik powikłań wynosi 0,7 na 100 tysięcy zabiegów). Najczęstszym powikłaniem jest podrażnienie układu oddechowego, gdy stężenie ozonu we wdychanym powietrzu gwałtownie wzrośnie: poza możliwym dyskomfortem (kaszel, drapanie w gardle), który można szybko i łatwo załagodzić stosując witaminę E w kroplach, terapia ozonem nie powoduje praktycznie żadnych powikłań.
