Zaburzenia snu: czy konopie mogą pomóc?

Chociaż sen jest niezbędny do zachowania zdrowia, jego biologiczny cel nie jest w pełni zrozumiały dla świata nauki. Co ciekawe, ten pozornie nieaktywny stan jest w rzeczywistości dynamicznym procesem. Sen pomaga strukturyzować i przechowywać wspomnienia, budować odporność, naprawiać uszkodzone tkanki, regulować metabolizm i ciśnienie krwi, kontrolować apetyt i poziom cukru we krwi oraz proces uczenia się. Wszystkie ze wskazanych funkcji organizmu, które mają związek z fizjologią snu, są kontrolowane przez układ endokannabinoidowy – wewnętrzny układ stojący na straży homeostazy organizmu. Układ endokannabinoidowy zasilany jest przez endokannabinoidy (kannabinoidy endogenne, wytwarzane przez organizm) i stymulowany przez naturalne kannabinoidy (pochodzące np. z konopi). Ta obserwacja pozwala twierdzić, że suplementacja fitokannabinoidami staje się istotnym elementem codziennego życia wszystkich, którzy poważnie myślą o swoim zdrowiu i pragną jak najdłużej pozostać w dobrostanie.

Zaburzenia snu to poważny problem naszych czasów. Szacuje się, że blisko 60 proc. populacji cierpi z powodu rozmaitych form zaburzeń snu. Problemy z jakościowym snem stanowią poważne wyzwanie dla świata nauki i medycyny, ponieważ związane są z wyraźnym wzrostem ryzyka zapadalności na poważne choroby. Osoby zmagające się z długotrwałymi zaburzeniami snu są szczególnie narażone na otyłość, choroby serca, cukrzycę, udar, depresję lub choroby neurodegeneracyjne takie jak choroba Parkinsona lub Alzheimera. Do najczęstszych dolegliwości związanych ze snem należą:

• bezsenność – stan, w którym zaśnięcie staje się niemożliwe lub jest znacznie utrudnione,
• bezdech senny – zaburzenie oddychania podczas snu,
• zespół niespokojnych nóg – charakteryzuje się mrowieniem, dyskomfortem, a nawet bólem nóg, który nasila się w nocy,
• zaburzenia rytmu dobowego – gdy wewnętrzny zegar biologiczny nie działa prawidłowo, a naturalny rytm snu jest zaburzony,
• parasomnie – nieprawidłowe ruchy i czynności podczas snu, w tym spacery we śnie i koszmary senne,
• nadmierna senność w ciągu dnia – gdy osoba doświadcza uporczywej senności w ciągu dnia z powodu narkolepsji lub innego stanu chorobowego.

Sposób i czas, w jaki zasypiamy, pozostajemy śpiący, budzimy się i pozostajemy czujni, jest regulowany przez nasz rytm dobowy i układ endokannabinoidowy, dlatego ukojenia w zaburzeniach związanych ze snem możemy z powodzeniem szukać w konopiach. Fitokannabinoidy takie jak CBD, CBG, CBN czy THC stymulują układ endokannabinoidowy poprzez łączenie się z odpowiednimi receptorami: ekspresja receptora CB1 jest kluczowym czynnikiem w modulowaniu homeostazy snu, dlatego najsilniejsze działanie bezpośrednio nasenne wykazuje psychoaktywny składnik konopi – THC. To sprawia, że wśród pacjentów medycznej marihuany, dostępnej w aptece z przepisu lekarza, znaczną grupę stanowią osoby, które zgłaszają się właśnie z bezsennością.

I choć samo CBD wykazuje niewielkie powinowactwo do receptorów CB1 w mózgu (mocniej wpływa na receptory CB2 w układzie odpornościowym), nie oznacza to, że pozostaje bez znaczenia w kontekście zaburzeń snu.

Kannabidiol (CBD) wykazuje łagodne działanie rozluźniające i tonizujące układ nerwowy. Działając ogólnoustrojowo, nie wpływa bezpośrednio na bezsenność, ale może pomóc usunąć najbardziej powszechne przyczyny zaburzeń snu, np. stany lękowe, napięcia nerwowe, ból czy zespół niespokojnych nóg. Skuteczne działanie rozluźniające ciało i redukujące napięcia emocjonalne czyni z CBD obiecującą alternatywę dla popularnych środków nasennych. Jak zauważa amerykański lekarz, Daniel F. Kripps, będący współzałożycielem kliniki leczenia zaburzeń snu w San Diego w stanie Kalifornia, długotrwałe stosowanie środków nasennych może wiązać się z blisko pięciokrotnie wyższą śmiertelnością w grupie pacjentów zmagających się z problemami związanymi ze snem. Według tego specjalisty farmakologiczne środki stosowane w leczeniu zaburzeń snu mogą wywoływać depresję, choroby neurologiczne i neurodegeneracyjne, a także nowotwory. Dr Kripps swoje odkrycia oparł nie tylko o liczne doświadczenia z pacjentami swojej kliniki, ale także o przegląd ponad 40 randomizowanych badań naukowych. Wnioski eksperta są druzgocące i powinny zachęcić do poszukiwań bardziej bezpiecznej alternatywy. Fitokannabinoidy z pewnością nie wykażą tak wysokiej skuteczności w działaniu nasennym jak leki (nie sprawią, że chwilę po zażyciu zaśniesz jak dziecko), ale mogą być naturalną i bezpieczną formą wsparcia osób ze spektrum zaburzeń snu, przyczyniając się do poprawy jakości ich życia poprzez regulację funkcjonowania układu endokannabinoidowego. Odpowiednio wsparty układ może sam uporać się z przyczyną bezsenności lub innych zaburzeń snu.